«روی ریل جنگ» بازی 7بازیگر را براساس متنی از حسین زارعی بهکار گرفته تا به عقیده نوری، بیانی چندوجهی از ایدئولوژیهایی متفاوت را ارائه دهد. جواد نوری که در سالهای پایانی دهه سوم زندگیاش، سومین اثرش را کارگردانی میکند، خود منتقد نمایشی است که میخواهد شیوه نوینی در اجرا را به تجربهای مؤثر برساند.
- چرا سراغ «روی ریل جنگ» رفتید؟
اثری با این فضای متن، نوع روایت و شیوهای که نویسنده برای بیان ماجرا برگزیده، آنهم با موضوع جنگ، کمتر دیده بودیم. متن اولیه که حسین زارعی نوشته بود «هفت کوپه از یک قطار» نام داشت که اپیزودیک و غیرشعاری بودن آن توجه ما را جلب کرد؛ علاوه بر آنکه این نمایش بدون جهتگیری، بازگوکننده اتفاقات است که هم از بطن جنگ آمده و هم زندگی در آن جریان دارد.
- این نمایش یک بار هم در جشنواره تئاتر ماه اجرا شده است. چه تفاوتهایی در این دو اجرا وجود دارد؟
متن اولیه دارای 7 اپیزود کاملاً مجزا بود که هر یک به تنهایی روایت میشدند و البته به یکدیگر پیوسته بودند. برای اجرا در تالار کوچک مولوی با توجه به فضا و نور، شیوه کنونی را برگزیدیم؛ 5 اپیزود انتخاب و در یکدیگر تلفیق شد. «روی ریل جنگ» چکیدهای از «هفت کوپه از یک قطار» است.
- این چکیده موجز اگرچه اوج و فرودهای متفاوت در اپیزودهای مختلف دارد اما تلفیق این اپیزودها، قصهای دارای آغاز و پایان ارائه نمیدهد.
قصد ما هم همین بود که خط اصلی نمایش، خط مستقیمی نباشد که تماشاگر آن را تنها از یک زاویه ببیند و پیگیری کند. اجرای بیش از یک نقش توسط بعضی بازیگرها و چرخش پیوسته فضای دکوری که به شکل صندلیهای کوپه قطار بههم متصل هستند، در خدمت همین تغییر زاویه دید تماشاگر است. تکرار کوتاه بعضی صحنهها در عین تغییر زوایا، ارتباط این اجزا را از هر وجهی انتقال میدهد.
- البته این تعویض زاویه، در مورد شخصیت نویسنده به تعلیق در زمان و شرایط روایت هم رسیدهاست.
خلاقیت در نمایش هم از جنبه بصری باید تماشاگر را اغنا کند و هم از بعد ذهنی. حضور نویسنده در قطار در زمان حال و همینطور در کوپه رزمندگان که به گذشته بازمیگردد، مانند بقیه ماجراها به ارائه چندوجهی و البته چندزمانی اثر کمک میکند. ماجرای یکی از 2منافق هم از میانه روایت میشود تا بهطور کلی از هر زمان و وجه که به ماجرا نگاه کنیم، تأکید روی یک نکته باشد.
- فکر میکنید نوع و سطح بازیها تا چه حد روی تمرکز و جذب تماشاگر به برجستگیهای نمایش تأثیر داشتهاست؟
واقعیت این است که گذشته از بازی، برای تماشاگران مختلف موضوع قسمتهای مختلف نمایش جالب بوده است. با این حال معتقدم همه بازیها در یک حد نیست تا تأثیرگذاری هر بخش را تنها براساس متن و شیوه اجرا سنجید. سعی داشتیم بسیاری از امکانات دیدن فیلم در بیان یک داستان در آن واحد از چند وجه را در روی ریل جنگ ارائه دهیم.